Contenuto della pagina
Praha, Národní Knihovna Ceské republiky, VIII.A.1
Manoscritto unitario
Data: sec. XIV metà
Fogli: 369
Materia: membranaceo
Copista: littera textualis di piccolo modulo di area italiana; annotazioni marginali di mano del sec. XV.
Decorazione: iniziali maggiori istoriate e abitate; iniziali minori decorate; titoli correnti in rosso e blu; maiuscole toccate di rosso; rubriche.
Origine: il codice appartenne al medico Iohannes Maelss Braunaviensis (sec. XV seconda metà); alcune sue note manoscritte al f. IIr.
Possessori: Iohannes Maelss Braunaviensis (sec. XV seconda metà)
Contenuto: 23 opere di Galeno e 6 opere dello Pseudo-Galeno.
Traduzioni [mostra/nascondi dettagli] - Methodus medendi tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 1rA-62rA
- Traduzione attribuita a Gerardo da Cremona
- Traduzione completa
- Formula inizio: Incipit liber Galieni de ingenio sanitatis translatus a magistro Geraldo Cremonensi in Toleto de arabico in latinum
- Formula fine: Explicit de ingenio sanitatis Galieni 14 parcium
- Inc.: Nero karissime, a te et a multis multis vicibus [sic] rogatus componere
- Expl.: et similia, que in libro simplicium medicinarum scripta sunt
De vinis tradotto da Niccolò da Reggio, f. 62rAvA Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber Galieni de vinisFormula fine: Explicit liber Galieni de vinisInc.: Vinum aquosum nominant homines illudExpl.: quo omnes utuntur ad antidotes
De insomnis tradotto da Niccolò da Reggio, f. 62vAB Traduzione completaFormula inizio: -Formula fine: Explicit liber Galieni de eis que in sompniis apparentInc.: Et sompnium quidem nobis indicat disposiciones corporisExpl.: et habundancias et qualitates humorumNote
Testo ripetuto al f. 173rB
De differentiis febrium tradotto da Burgundio da Pisa, ff. 63rA-72vB
- Traduzione attribuita a Burgundio da Pisa
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber Galieni de differenciis febriumFormula fine: Explicit de differenciis febrium a Burgundiano [sic] iudice cive Pisano de greco in latinum translatusInc.: Differencie febrium que quidem maxime proprie sunt et principalissimeExpl.: humores conservantur vel diriguntur vel utrumque patiantur
Methodus medendi tradotto da Costantino Africano, ff. 72vB-99vB
- Traduzione attribuita a Costantino Africano
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit megategni Galieni. Prefacio Constantini ad Johannem discipulumFormula fine: Explicit megategni Galieni de ingenio sanitatisInc.: Quamvis, karissime fili Iohannes, ingenium in litteris acutissimum (lettera)Expl.: oportet antea cum levi fuste percutiantur suaviterNote
Il f. 100r contiene una porzione di testo mancante della Methodus; la lacuna è segnalata al f. 97vA.
De usu partium nel compendio anonimo, ff. 100vA-123vA Traduzione completaFormula inizio: Incipit primus tractatus Galieni de iuvamentis membrorumFormula fine: Explicit liber Galieni de iuvamentis membrorumInc.: Inquit Galienus quod corpora animalium sunt instrumenta animarumExpl.: similiter enim videmus anathomices [sic] vocare eas
De marasmo tradotto da Niccolò da Reggio, ff. 123vA-126rB
- Traduzione attribuita a Niccolò da Reggio
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber G. de marasmone [sic] translatus a magistro Nicolao de CalabriaFormula fine: Explicit liber de marasmo translatus a magistro NicolaoInc.: Marasmus est corruptio viventis corporis in siccitate dupliciExpl.: habitum aliquem iam secundum artem habent scriptus est
De respirationis causis tradotto da Niccolò da Reggio, ff. 126rB-126vB Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber Galieni de causis respiracionisFormula fine: -Inc.: Respiracionis causas preiacens sermo ostendere promittitExpl.: quemadmodum victoria retinacula tentritis. Explicit
De crisibus tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 126vB-148rA Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber Galieni de crisi. Capitulum primum.Formula fine: Explicit liber Galieni de crisiInc.: Ego non intendo in hoc meo libro determinare secundum quam intencionemExpl.: sufficiunt isti tres tractatus et non est eis necessarius tractatus quartus
De diebus decretoriis tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 148rA-162vB Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber Galieni de creticis diebus. Capitulum primum.Formula fine: Explicit de creticis diebusInc.: Et egritudinum que non paulatim minuuntur sed subito quiescunt Expl.: pervenimus ad finem libri, auxilio Dei et eius adiutorio
De spermate, ff. 162vB-168rA Formula inizio: Incipit liber Galieni de spermate Formula fine: Explicit liber Galieni de 12 portis Deo graciasInc.: Sperma hominis descendit ex omni humore corporisExpl.: quibus farmaciis debet curari per naturam sui corporisNote
Versione ampia.
De motibus dubiis tradotto da Marco da Toledo, ff. 168rA-171vB
- Traduzione attribuita a Marco da Toledo
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber Galieni de motibus liquidis membrorumFormula fine: Completus est tractatus Galieni de motibus translatus a Johannicio de greco in arabicum et a Marcha [sic] Toletano de arabico in latinumInc.: Galienus inquit quoniam illi quorum proprium est secundum anothomiam medicariExpl.: appetitus valde intenditur et superat
De voce nel compendio anonimo, ff. 171vB-173rA Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber Galieni de voce et hanelituFormula fine: Explicit tractatus Galieni de voce et hanelituInc.: Dixit Galienus si nervis qui sunt inter costas acciderit Expl.: alii dicunt quod est inter voluntatem et naturam
De totius morbi temporibus tradotto da Niccolò da Reggio, ff. 173rB-175rA
- Traduzione attribuita a Niccolò da Reggio
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber de temporibus universalibus egritudinis Galieni translatus a Nicholao de Regio de CalabriaFormula fine: Explicit expliciunt explicienda finiuntInc.: Tocius egritudinis intelligimus tempora proporcionaliter etatibusExpl.: gravans in ultimum multiloquio legentes eius libros
De cura icteri tradotto da Niccolò da Reggio, ff. 175rA-176rA
- Traduzione attribuita a Niccolò da Reggio
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber Galieni de cura yctericie translatus a NicholaoFormula fine: Et hoc est cura yctericorum. ExplicitInc.: Ad ycteri curam prima quidem duo sunt maxima boitemataExpl.: balneum consolatur et est minus mordax
De sectis in traduzione anonima (VI sec.), ff. 176rA-181rA Traduzione incompleta: si interrompe al cap. V 15: p. 89, 10 PFormula inizio: Incipit liber Galieni de sectis medicorumFormula fine: -Inc.: Bonum aliquod et vite nostre oportunum diviciarum (prol. comm.); Medicine artis intentio quidem est sanitas (text.)Expl.: non tamen adhuc manifatorum [sic] adhibetur (text.); eo quod scemate epatis posita sit et trahit (comm.)Note
La traduzione si presenta con il commento di Giovanni Alessandrino o Ps. Giovanni, qui mutilo.
Questo ms. dipende da Erfurt, Universitäts- und Forschungsbibliothek Erfurt/Gotha, Amploniana F 280, secondo Pritchet.
De simplicium medicamentorum facultatibus I-V/VI tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 183rA-223vB Traduzione incompleta: I-VFormula inizio: Incipit liber Galieni de simplici medicinaFormula fine: Explicit liber Galieni de simplici medicinaInc.: Non est mihi necesse hic ostendere summam utilitatisExpl.: unaquamque medicinarum per se, si deus voluerit
De locis affectis in traduzione anonima, ff. 224rA-256rB
- Traduzione attribuita a Costantino Africano
- Traduzione completa
Formula inizio: Primus liber Galieni de interioribus incipit translatus a (la rubrica è lasciata incompleta)Formula fine: Explicit liber Galieni de interioribusInc.: Medicorum non solum moderni verum eciam et antiqui membra Expl.: que quidem in suo loco dicemus. Hoc opus hic sunt [sic] que Galieni studiose peregitNote
Nel margine superiore altra indicazione: Incipit liber Galieni translatus a Constantino monacho.
De alimentorum facultatibus tradotto da Guglielmo di Moerbeke, ff. 256rB-258vB
- Traduzione attribuita a Guglielmo di Moerbeke
- Traduzione incompleta
- Formula inizio: Incipit liber Galeni de cibis
- Formula fine: -
- Inc.: Viro provido et discreto magistro Rosello de Aricio medico (ep. ded.); De hiis que in alimentis virtutibus non paucis optimorum medicorum (text.)
- Expl.: quam bene complexonata
De morbis et symptomatis in traduzione anonima (XII sec.), ff. 263rA-280rA Traduzione completaFormula inizio: -Formula fine: Explicit liber Galieni de morbo et accidentiInc.: In inicio huius libri diffiniri morbum oportet ut intencio huius particule cognoscaturExpl.: que accidencia semper alia sequuntur et que non
De inaequali intemperie tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 280rA-281vB Traduzione completaFormula inizio: Incipit de malicia complexionis diverseFormula fine: Explicit liber Galieni de malicia complexionis diverseInc.: Malicia complexionis diverse quandoque in toto animalis corporeExpl.: deinde post ipsum librum de ingenio sanitatis
Ad Glauconem liber tertius, ff. 281vB-325rB Formula inizio: Incipit passionarius GalieniFormula fine: Explicit Pationarius GalieniInc.: Quis intente desiderat cognoscere intencionem (prol.); Cephalea est dolor capitis, qui multum tempus tenet (text.)Expl.: blando more diutissime perfricando
Liber secretorum ad Monteum tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 325vA-331rA Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber de secretis secretorum GalienFormula fine: -Inc.: Rogasti me, amice Montane, ut describerem tibi librum Expl.: si cessiderit alius liber ab isto transferam ipsum. Explicit
De secretis secretorum, f. 331rAvA Formula inizio: De secretis secretorum Galeni secundum sententiam HippocratisFormula fine: -Inc.: Cum ad nos pervenerit secundum descripciones quasdamExpl.: ab eius dictis non deviaverunt. Explicit
De pulsibus ad tirones tradotto da Burgundio da Pisa, ff. 331vB-334vB
- Traduzione attribuita a Burgundio da Pisa
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber Galieni de pulsibus a Burgundione iudice Pisano de greco in latinum translatusFormula fine: -Inc.: Quecumque hiis qui introducuntur, dilectissime Tenere [sic], necessariaExpl.: contencionem quandam arterie brevem. Explicit
De elementis secundum Hippocratem tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 334vB-342vA Traduzione completaFormula inizio: Incipit liber Galieni de elementis secundum sentenciam YpocratisFormula fine: Explicit liber Galieni de elementis secundum sentenciam YpocratisInc.: Quoniam cum sit elementum minor parsExpl.: in natura sua illum humorem qui atrahitur violenter
De temperamentis tradotto da Gerardo da Cremona, ff. 342vA-358rA
- Traduzione attribuita a Gerardo da Cremona
- Traduzione completa
Formula inizio: Incipit liber de complexionibus translatus a magistro Geraldo CremonensiFormula fine: Explicit liber Galieni de complexionibusInc.: Summe que sunt in sermone primo (summ.); Insignes medici antiquorum et philosophorum (text.)Expl.: quemadmodum ante diximus in medicinis ipsis
De facultatibus naturalibus tradotto da Burgundio da Pisa, ff. 358rA-369vB
- Traduzione attribuita a Burgundio da Pisa
- Traduzione incompleta: testo mutilo; si interrompe nel libro III
- Formula inizio: Incipit liber Galieni de virtutibus naturalibus translatus a Borgundiano [sic] Pisano de greco in latinum
- Formula fine: -
- Inc.: Quoniam sentire quidem et moveri secundum electionem
- Expl.: que intus expel-
- Note
Il manoscritto è mutilo.
Bibliografia [García Novo 2010, 61]

Controllo su riproduzione: Durling; Marchiaro
Autore della scheda: Marchiaro